88 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, được Bác Hồ kính yêu dìu dắt, rèn luyện, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh từng bước trưởng thành, dần trở thành lực lượng hậu bị tin cậy của Đảng. Với sự chăm lo, giáo dục của Đoàn, lớp lớp thanh niên Việt Nam không ngừng phát huy truyền thống yêu nước nồng nàn, luôn khẳng định bản lĩnh cách mạng, một lòng trung thành với Đảng, với dân tộc; giữ vững ý chí xung kích cách mạng, xung phong tình nguyện, hăng hái đảm nhận những việc khó, việc mới và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Tuổi trẻ luôn nêu cao tinh thần ham học, cần cù, sáng tạo, đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau; vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại, sẵn sàng, tự tin hội nhập trong thời đại mới.

Những năm gần đây, thực hiện các chương trình hành động được Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI đề ra, các cấp bộ Đoàn không ngừng tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên thông qua ba phong trào hành động cách mạng: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”; ba chương trình trọng tâm: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”, “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần”. Qua đó, khẳng định vai trò của Đoàn trong đồng hành với thanh niên; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên; thu hút, tập hợp, giáo dục, phát huy vai trò của thanh niên thông qua môi trường thực tiễn rộng lớn, phong phú.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận thanh niên có bản lĩnh chính trị không vững vàng, xa rời lý tưởng cách mạng, có lối sống ích kỷ, hưởng thụ, thờ ơ với những thử thách, khó khăn của đất nước. Ý thức chấp hành, sự hiểu biết pháp luật của không ít thanh niên còn yếu, vì vậy dễ bị lôi kéo, kích động tham gia các hoạt động, các hành vi chống đối, vi phạm pháp luật. Tình trạng tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên, thiếu niên có những diễn biến phức tạp, mức độ nghiêm trọng và tính chất bạo lực có xu hướng gia tăng. Nhiều thanh niên nông thôn, miền núi, thanh niên dân tộc thiểu số có trình độ học vấn, tay nghề thấp, chưa đáp ứng yêu cầu của xã hội. Trong khi đó, công tác Đoàn Thanh niên nhiều khi, nhiều lúc vẫn còn những lúng túng, chưa kịp thời nghiên cứu, đề xuất được nhiều giải pháp tham gia giải quyết các vấn đề bất cập, mặt trái tác động đến thanh niên, thiếu niên. Tổ chức Đoàn còn có những hạn chế trong việc đồng hành, tiếp cận, định hướng thanh niên trên môi trường mạng xã hội, trên các diễn đàn và trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống. Vẫn còn tình trạng cơ sở Đoàn “trắng” hoặc chậm đổi mới, thiếu sáng tạo, đặt nặng hình thức dẫn đến hoạt động thiếu hiệu quả, chưa khơi dậy được sự quan tâm, tham gia cống hiến của thanh niên.

Trước những hạn chế, khó khăn và thách thức nêu trên, tổ chức Đoàn cần quyết liệt nâng cao hiệu quả các phong trào, chương trình hành động theo hướng thiết thực, gần gũi với thanh niên. Cần mạnh dạn đổi mới nội dung hoạt động Đoàn gắn với những đối tượng thanh niên khác nhau; luôn thấu hiểu và trở thành người bạn đồng hành tin cậy của thanh niên, để từ đó thiết thực khơi dậy, phát huy sức trẻ, trí tuệ, xây dựng lối sống đẹp, nhân văn, có ích trong từng bạn trẻ. Đoàn cần chú trọng hơn nữa việc tạo môi trường để thanh niên rèn luyện, trưởng thành, khởi nghiệp, cống hiến, vui chơi. Đồng thời, tổ chức nhiều hoạt động giáo dục, định hướng cho mỗi thanh niên niềm tin vững chắc vào con đường mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. Sự đổi mới trong công tác Đoàn và phong trào thanh niên sẽ trở thành tiền đề để các cấp bộ Đoàn sẵn sàng vượt qua khó khăn, đối diện thử thách, tiên phong đón nhận những việc khó, việc mới trên khắp các mặt trận, tình nguyện xung kích phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền Tổ quốc. Sự thiết thực, cụ thể từ các chương trình hành động của tổ chức Đoàn là cơ sở tốt nhất để chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, thanh niên, nhất là thanh niên yếu thế trong xã hội.

Với trách nhiệm dìu dắt, định hướng, các cấp ủy Đảng, chính quyền cần nhìn nhận sâu sắc hơn, tin tưởng, tạo điều kiện thuận lợi, thường xuyên quan tâm, lắng nghe, chia sẻ những khó khăn, vướng mắc gợi mở các vấn đề để tổ chức Đoàn và thanh niên được phấn đấu, rèn luyện, phát huy tốt nhất năng lực, trình độ và sức sáng tạo để cống hiến cho đất nước. Các bộ, ngành cần phối hợp chặt chẽ với tổ chức Đoàn, tạo điều kiện, môi trường, cơ chế thông thoáng để thanh niên tự tin khởi nghiệp, khẳng định bản thân.